Terugblik symposium EJ x UNESCO

Op zaterdag 15 juni vond het symposium 'Erfgoed voor Iedereen' plaats, georganiseerd door Erfgoed Jong en de UNESCO Jongerencommissie in het Nationaal Archief in Den Haag. Er waren boeiende presentaties en we voerden actieve discussies en een focus op diversiteit, jongerenparticipatie en inclusie. Gerjan Brinksma van Erfgoed Jong opende de middag als dagvoorzitter. Vervolgens presenteerden Marlies Louz en Hans van den Akker kort over het Nationaal Archief en hun verschillende projecten die aansluiten bij het thema van de dag. 

Bewustwording en jongerenparticipatie

De eerste keynote werd gegeven door Luuk Rietveld van de Gemeente Den Haag, die zijn werk rondom kunst in de openbare ruimte besprak. Hij ging in op de rol van street art in Den Haag en de mogelijkheden om erfgoed te gebruiken om jongeren te betrekken. Zijn presentatie leidde tot inspirerende gesprekken over het belang van kunst in de openbare ruimte als erfgoed en de betrokkenheid van jongeren bij dergelijke projecten.

Het eerste panelgesprek, gemodereerd door Maaike Snoek van Erfgoed Jong, richtte zich op bewustwording en diversiteit. Luuk Rietveld, Ruben van Dijk (Past Forward), Jorne Vriens (Reinwardt Academie) en Inge Hekman (Fries Museum) deelden hun kennis en ervaringen. Het gesprek ging onder andere over de vraag wat erfgoedinstellingen te bieden hebben aan de jongeren die ze willen betrekken en benadrukte het belang van wederzijdse steun en erkenning. Daarnaast kwam de vraag op hoeveel sturing van bovenaf en welke mate van vrijheid bij projecten rondom jongerenparticipatie wenselijk en mogelijk is.

Tijdens het eerste panelgesprek ging de zaal in discussie over wat we verstaan onder erfgoed en wat niet. Kunnen we de Efteling bijvoorbeeld erfgoed noemen? Of de Kuip? En hoe zit dat met een frikandelbroodje?

Toegankelijkheid en inclusie

Na de pauze nam het tweede panel, met Nitish Soundalgekar (Rijksmuseum Muiderslot), Joost Groeneboer (LKCA), Emin Batman (multidisciplinair kunstenaar en Beeldbreker Van Gogh Museum) en Janneke van Es (Erfgoed Jong en Erfgoedhuis Zuid-Holland), het stokje over. Nitish gaf een keynote over zijn werk als projectleider publiekstoegankelijkheid bij Rijksmuseum Muiderslot. Hij vertelde meer over de verschillende maatregelen die bij het Muiderslot zijn getroffen om het museum zo toegankelijk mogelijk te maken voor iedereen en hij belichtte ook een aantal interessante projecten. Zo werkt het museum samen met taalhuizen van de bibliotheek, checken ervaringsdeskundigen regelmatig of de zaalinformatie en de rondleidingen wel begrijpelijk genoeg zijn en wordt er met yogalessen op het kasteel aandacht besteed aan mentaal welzijn. 

Het panel ging verder in op participatie en inclusie. Alle aanwezigen kregen een aantal dilemma’s voor de kiezen. ‘Naar wie moet de meeste aandacht uit als het gaat om erfgoedparticipatie: jongeren of ouderen?’ en ‘Moeten we ons richten op het bewaren van erfgoed of juist op het ontwikkelen van nieuw erfgoed?’ Hoewel het natuurlijk onmogelijk is om hier een juist antwoord op te geven, moest iedereen een kant kiezen. Dit bood vervolgens genoeg aanknopingspunten voor een levendige discussie, waarin vooral het belang van een intergenerationele aanpak naar voren kwam. Een mooi praktijkvoorbeeld was dat van Emin Batman en zijn project ‘Tussen tompouce en baklava’.

We sloten het symposium af met een borrel waar nog uitgebreid na werd gediscussieerd over de opgedane inzichten. Al met al kijken we terug op een zeer geslaagde middag.