Maak kennis met... Jolijn Schilder!

Op 14 november werd bekend dat Jolijn Schilder (27) de winnaar is van de Museumtalentprijs. Ze werkt als schilderijenrestaurator in het Mauritshuis, en kreeg de prijs onder andere voor haar werk aan ‘De Stier’ van Paulus Potter. Daarnaast werkt ze ook als zelfstandig restaurator voor diverse opdrachtgevers, zoals het Kröller-Müller museum. 

Na de middelbare school begon Jolijn met de opleiding kunstgeschiedenis. Dit was voor haar niet vanzelfsprekend, want voor het grootste gedeelte van haar middelbareschooltijd stond ze onvoldoende voor kunst en tekenen. Gelukkig kreeg ze in haar laatste twee jaar een nieuwe docent die haar beter wist te motiveren. Toen was de keuze snel gemaakt. Hoewel ze de opleiding heel interessant vond, miste ze toch de aandacht voor kunst als materieel object. Via een vriendin kwam Jolijn vervolgens bij de restauratieopleiding terecht, die de perfecte combinatie tussen theorie en praktijk bleek. Dit is een hele technische opleiding, en in dat opzicht een unieke samenkomst van alfa- en bètawetenschappen. Jolijn had zelf helemaal geen achtergrond in de scheikunde; “In het begin was dat wel spannend, maar laat je daar vooral niet door tegenhouden!” Het wordt echt toegespitst op de kunst, en bovendien heeft iedereen op de opleiding wel iets bij te leren.

Via de opleiding deed Jolijn een stage bij het Mauritshuis, waar ze vervolgens nog een halfjaar kon aanblijven. Daarna werkte ze als zelfstandig werkend restaurator. Nu is ze terug bij het Mauritshuis en werkt ze aan de restauratie van ‘De stier’ van Paulus Potter. Tijdens het onderzoek naar en het restauratieproces van de Stier kwam Jolijn veel tegen. Potter was nog jong toen hij het werk maakte en het is terug te zien dat hij nog zoekende was. Er is veel toegevoegd en aangepast aan het schilderij. Dat roept vooral meer vragen op. Waarom en hoe heeft Potter de aanpassingen gemaakt? Ook bleek het lastig om onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende verflagen; Potter overschilderde het schilderij op meerdere plekken.  Wat dit project extra bijzonder, en soms ook uitdagend maakt, is dat het een publieke restauratie is. Iedereen kan meekijken, en daar moet je wel rekening mee houden.  Tijdens de restauratie wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met de volgorde van schoonmaken, zodat er altijd iets interessants te zien is voor het publiek.Ook zijn er vragenuurtjes om bezoekers meer te vertellen over het restauratieonderzoek. 

Voor Jolijn was het dus relatief makkelijk om haar plek te vinden binnen de erfgoedsector. Volgens haar lag dat heel erg aan haar netwerk. Het is belangrijk om tijdens je opleiding al veel te doen en te bezoeken. Jolijn heeft bijvoorbeeld korte zomerstages gedaan en werd lid van Restauratoren Nederland, de beroepsvereniging voor restauratoren. Ook werkt het goed om vaak mensen gewoon aan te spreken. Vraag bijvoorbeeld of je eens mag komen kijken in een atelier. Als laatste tip geeft ze mee om je vooral niet te laten ontmoedigen: “Als je heel gepassioneerd en enthousiast bent, komen de contacten en werkplekken vanzelf.”

Voor nu zit Jolijn bij het Mauritshuis goed op haar plek, maar in de toekomst zou ze zich in de wetenschappelijke hoek nog wel meer willen ontwikkelen. Het lijkt haar leuk om te promoveren op het werk van Paulus Potter, maar ze staat ook open voor andere projecten. “Van ieder schilderij valt wel iets te leren,” vertelt ze. “Dat hoeft niet meteen een Rembrandt te zijn, maar dat kan ook gewoon het schilderijtje bij je oma op zolder zijn.”

Ben je geïnteresseerd in restauratie en wil je er meer over weten? Er zijn verschillende publieke restauraties te zien op het moment. Je kunt in het Mauritshuis bij Jolijn kijken, maar ook in het Rijksmuseum in Amsterdam en in het KMSKA in Antwerpen zijn restauratieprojecten voor het publiek te zien.